Skośność
Skośność – Miara asymetrii rozkładu. Mówi o tym w jaki sposób zmienne kształtują się wokół średniej. Dla rozkładu normalnego miara skośnośco przyjmuje wartość „0”. Gdy współczynnik skośności ma wartość większą niż 0 mówi się o rozkładzie prawoskośnym (dodatnioskośnym), natomiast gdy ma on wartość poniżej 0 mówi się o rozkładzie lewoskośnym (ujemnoskośnym). Z rozkładem prawoskośnym mamy do czynienia gdy większość wyników jest mniejszych niż średnia. Wtedy szczyt rozkładu zmiennych jest przesunięty w lewo, a po prawej jest widoczny „ogon”. Z rozkładem lewoskośnym mamy do czynienia gdy większość wyników jest większych niż średnia. Wtedy szczyt rozkładu zmiennych jest przesunięty w prawo, a „ogon” jest po lewej stronie.
Współczynnik skośności można policzyć ze wzoru:
Na poniższym wykresie przedstawiono rozkład normalny oraz rozkłady lewo- i prawoskośny.
Rozpoczynając od rozkładu normalnego można zauważyć, że jest on idealnie symetryczny. Przedstawiony on został na wykresie w postaci czarnej linii ciągłej. W rozkładzie normalnym występuje następująca zależność:
- Średnia= Mediana= Dominanta
Oznacza to, że wartość średnia dzieli rozkład dokładnie na pół i jest też najczęściej występującą wartością.
Rozkład prawoskośny cechuje się natomiast długim tzw. „ogonem” z prawej strony rozkładu. Został on przedstawiony na wykresie niebieską przerywaną linią. Zachodzi w nim zależność:
- Średnia > Mediana > Dominanta
Oznacza to, że w próbie badawczej jest więcej wyników poniżej średniej. Najczęstszym przykładem z życia dla takiego rozkładu nogą być zarobki. Mimo, że średnie zarobki w Polsce wynoszą około 4tys. brutto to większość osób zarabia bardzo małe pieniądze, zupełnie poniżej tej średniej. Rzadko natomiast zdarza się, żeby ktoś zarabiał bardzo dużo, stąd małe prawdopodobieństwo wysokich wyników.
W rozkładzie lewoskośnym występuje natomiast długi ogon z lewej strony rozkładu. Został on przedstawiony na wykresie niebieską przerywaną linią. Zachodzi w nim zależność:
- Średnia < Mediana < Dominanta
Oznacza to, że w próbie badawczej jest więcej wyników powyżej średniej. Przykładem może być tutaj określenie swojej samooceny. Większość osób przyznałoby sobie wysoką ilość punktów na tej skali a raczej nieliczni ocenią się w bardzo krytyczny sposób ;).
Poza skośnością rozkładu bardzo ważna jest również kurtoza określająca drugi wymiar zmiany rozkładu, jego spłaszczenie lub wysmuklenie. Kurtoza wraz ze skośnością są miarami pozwalającymi określić czy rozkład jest zgodny z rozkładem normalnym lub czy występują istotne różnice między badanym rozkładem a rozkładem normalnym.